Lý do chúng ta không nhiều bạn như những người xung quanh
Nghịch lý tình bạn: Tại sao bạn của bạn lại có nhiều bạn bè hơn bạn?
Năm 1991, trong một bài viết trên tạp chí Xã hội học Mỹ, Scott Feld đưa ra một khái niệm gọi là Nghịch lý tình bạn (Friendship paradox), cho thấy rằng phần lớn mọi người sẽ có ít bạn bè hơn so với những người bạn của họ. Chúng ta nhìn vào những người bạn của mình và thấy rằng họ đều có rất nhiều mối quan hệ xã hội, khiến chúng ta tự ti hơn về bản thân mà không biết rằng đó là ảnh hưởng của nghịch lý tình bạn.
Scott Feld phân tích dữ liệu dựa trên một nghiên cứu của Coleman năm 1961 mang tên Xã hội của thanh thiếu niên (The Adolescent Society) về tình bạn của học sinh thuộc 12 trường trung học.
Khi nhìn vào các học sinh nữ thuộc trường Marketville, phân bố số lượng bạn bè của họ được mô tả như trên hình 8.3. Phần lớn các học sinh sẽ có 1-3 người bạn, chỉ có một số ít có nhiều hơn 5 người bạn. Mặt khác, nếu nhìn vào phân bố số lượng bạn bè của những người bạn, phân bố sẽ tập trung vào những giá trị lớn hơn, như có thể thấy trên hình 8.4. Những người bạn của họ hầu hết sẽ có từ 2-5 bạn bè. Điều này dẫn đến một kết luận là, những người bạn của chúng ta thường nổi bật hơn so với chúng ta!
Trung bình một học sinh nữ trường Marketville có 2,7 người bạn, trong khi đó, những người bạn của họ có trung bình 4,0 người bạn.
Hiện tượng này không chỉ được bắt gặp trong các mối quan hệ thường nhật, mà còn có thể được thấy trên các nền tảng trực tuyến và mạng xã hội. Nếu bạn chọn ngẫu nhiên một người bạn của mình trên Facebook, một khả năng cao là người bạn đó sẽ có nhiều bạn bè hơn bạn. Tờ Washington Post dẫn lời một nghiên cứu của Pew Research Center cho thấy, một người dùng Facebook trung bình có 245 bạn bè, nhưng một người bạn của họ có trung bình là 359 bạn bè.
Lý do của hiện tượng này là gì?
Nghịch lý tình bạn là một dạng của nghịch lý điều tra. Bạn có thể sẽ nghĩ rằng khả năng để bạn của mình có nhiều bạn bè hơn hay có ít bạn bè hơn mình là như nhau, nhưng thực tế thì không phải như vậy. Bạn có nhiều khả năng sẽ quen với một người nổi bật và nhiều bạn bè hơn mình!
Để minh họa rõ hơn, hãy chia tất cả người dùng Facebook mà bạn có thể kết bạn thành 3 nhóm: những người nổi bật hơn và có nhiều bạn bè hơn bạn; những người nổi bật tương đương với bạn; những người ít nổi bật hơn bạn.
Để đơn giản, giả sử ba nhóm người này có tỉ lệ tương đương nhau, đều chiếm 1/3 số lượng người dùng. Ba nhóm này được minh họa trên hình sau:
Mặc dù ba nhóm người có tỉ lệ phân bố bằng nhau, khả năng để bạn làm quen được với từng nhóm người là khác nhau. Hãy nghĩ về một người rất nổi bật, có nhiều mối quan hệ xã hội và cũng cởi mở hơn trong giao tiếp. Đó là những người mà rất sẵn lòng kết bạn với bạn và bạn cũng có thể thấy anh ta/cô ta hoạt động tích cực trên Facebook hơn. Anh ta/cô ta có thể gửi yêu cầu kết bạn với rất nhiều người, đồng thời cũng dễ dàng chấp nhận một yêu cầu từ người khác. Điều này khiến người đó xuất hiện trong danh sách bạn bè của rất nhiều người và bạn có nhiều khả năng sẽ kết bạn với một người như thế hơn. Ngược lại, với những người không nổi bật và ít mối quan hệ trên Facebook, họ sẽ chỉ giao tiếp với một nhóm người nhỏ. Điều này khiến cho khả năng để anh ta/cô ta xuất hiện trong danh sách bạn bè của bạn sẽ là thấp hơn.
Kết quả là, phân bố thực tế của ba nhóm người trong danh sách bạn bè của bạn sẽ có nhiều người nổi bật hơn bạn, như được minh họa với phân bố phía bên phải của hình trên.
Một cách khác để hình dung là, nếu bạn đi vào một quán bar và làm quen với một người bạn mới, người bạn đó sẽ thuộc nhóm người nào?
Một khả năng cao hơn là anh ta hoặc cô ta là những người có nhiều mối quan hệ bạn bè và thích làm quen với những người mới. Những người ít quan hệ sẽ ít tham gia vào những hoạt động như vậy hơn và bạn sẽ có khả năng gặp được họ thấp hơn.
Điều tương tự cũng có thể thấy được nếu nhìn vào các mối quan hệ yêu đương. Một anh chàng sẽ rất thất vọng khi làm quen được với một cô bạn gái mới và biết rằng cô ta đã trải qua nhiều mối tình hơn anh ta. Nếu anh chàng này hiểu về nghịch lý điều tra, anh ta có thể sẽ thông cảm và bỏ qua điều đó.
Tiến sĩ. Hoa Sữa
